آیا تلاوت قرآن در هر صورتی مفید است؟
عید مبعث تولد اسلام و با توجه به اولین نزول آیات، میلاد بزرگترین کتاب آسمانی است که راهنمای سعادت و خیر جامعه انسانی است. در واقع هر آن کس که می خواهد خدا با او سخت بگوید باید به سراغ قرآن برود و آن را با دقت تلاوت کند .
از دیر باز نه تنها برای کتاب آسمانی قرآن ، بلکه برای سایر کتاب های آسمانی و کتاب های مقدس ادیان ، بر مسئله تلاوت و انس با متن کتاب مقدس تاکید شده است .
زرتشتی ها در نمازهای پنج گانه خود ، بخش های از اوستا و خرده اوستاها را می خوانند و مراسم کلیسا و کنیسه پر از طنین تلاوت انجیل و تورات و تلموذ است .
مسلمانان هم علاوه بر بهره گیری از برخی آیات قران در نمازهای واجب خود به طور ویژه برای انس با قرآن مورد ترغیب و ارشاد قرار گرفته اند .این ترغیب نه تنها توسط پیشوایان دین ، عملا و کلاما مورد تاکید بوده بلکه خود قرآن نیز از سوی خداوند بزرگ بر این مهم تاکید می کند که آن قدری که برایتان مقدور است ، قرآن بخوانید یا این که قرآن را به صورت ترتیل یعنی با دقت بخوانید و اگر خودتان قرآن نمی خوانید صدای قرآن به شما می رسد ، بدان گوش دهید و سکوت کنید تا مورد رحمت قرار گیرید.
در سال های متاخر ، البته به دلیل فاصله گرفتن زبان عربی از عربی فصیح قرآنی از سویی و هم چنین مرزهای ملی و ملی گرایی انحرافی که باعث عدم تعلیم زبان قرآن یعنی عربی در کشورهای مسلمان غیر عرب زبان ،همواره این سوال وجود داشته و دارد که با توجه به این که آحاد مردم کمتر از الفاظ عربی کلام وحی چیزی متوجه می شوند، آیا خواندن قران بدون بهره گیری از معانی آن باز سودآور و مفید هست یا نه و اساسا به بیان روشنفکرانه( همانطوری که مدتی مد هم شده بود) خواندن قرآن فارسی به جای قرآن عربی مفید فایده هست یا خیر؟
بر خلاف بسیاری که گمان کرده و این گونه اشاعه می دهند ، که قرائت قرآن بدون فهم معانی آن ( همانگونه که بسیاری از پدران و مادران کم سواد ما گاه به صفای باطن خود انجام می داده اند) از ثوا ب وبهره تهی است ، بی گمان امروزه نه تنها به روش های نقلی که بر اساس گردآوری احادیث اهل بیت (ع) و خود پیامبر اعظم (ص) می توان اثبات کرد، به دلایل علمی بسیاری ثابت شده که مجاورت و انس با کلمات مقدس در انسان ها به خودی خود موضوعیت دارد.
یعنی همانگونه استاد شاهین فرهنگ به نقل از پژوهش گر ژاپنی نشان داده اند ، نه تنها انسان، بلکه موجودات دیگر مانند ملکول های آب، گیاهان و... نیز نسبت به کلمات و ترکیب های مقدس و عالی واکنش های مختلفی نشان می دهند.
به عبارت دیگر ، اگر در روزگاری انسان از درک مفهوم والایی با عنوان نورانیت در بحث مجاورت و انس با متون مقدس عاجز بود به استناد این پژوهش های تجربی ثابت شده است که نه تنها روح ، بلکه اتم اتم جرم هر چیز هم در کنار امر مقدس زیبا و موزون می گردد.
از طرف دیگر نباید فراموش کرد که علم ثابت کرده ترجمه گرچه می تواند به فهم بهتر افراد نسبت به متون مختلف کمک کند اما به هر صورت به دلیل ویژگی های متنوع زبانی – به ویژه در زبان کاملی مانند عربی - هیچ گاه انتقال دهنده ی کل موضوع و به ویژه مفهوم پذیرفته شده در زبان اصلی نیست و به ویژه در مورد کتاب معجزه گونه ای مانند قرآن هیچ ترجمه ای قابلیت انتقال وجوه اعجازی آن را ندارد و بی شک کسی که بخواهد واقعا با این حقایق که در دل آهنگ زیبا ، الفاظ عجیب و شگفت انگیز و تناسب بی حد و حصر آیات نهفته شده اندکی آشنا شود ، نیاز دارد که خود قرآن را به صورت منظم مطالعه کند و با مرور منظم راه خود را برای فهم حقایقی از آن باز نماید.
بنابراین گرچه خواندن قرآن الزاما به درک حقائق قرانی منجر نمی شود اما می توان به جرات ادعا نمود که فهم قران بدون انس با سطور و کلمه به کلمه این کتاب آسمانی و معجزه جاودامی پیامبر اعظم( صلی الله علیه و آله و سلم ) عملی نخواهد بود.