خوش بینی و بد بینی
به عنوان مثال اگر ویروس سرماخوردگی به معده ی انسان برود و یا میکروبی که معده را دچار مشکل می کند وارد ریه یا مثانه شود ، قاعدتا اثر بیماری زای خود را ندارد.
با همین پیش فرض پیشگیری ، به عنوان اصل اساسی و اول بهداشت از مباحثی است که می توان در ساحت جلوگیری از زمینه های بیماری به دنبال آن بود.
به طور نمونه زمانی که احتمال بیماری های تنفسی و سرماخوردگی به واسطه ی سردی و کثیفی هوا زیاد است انسان ها از ماسک تنفسی استفاده می کنند و زمانی که احتمال ابتلا به بیماری مانند وبا زیاد شده نسبت به نخوردن یا ضد عفوتی شدید مواد غذایی نظیر سبزی جات و فرنگی جات اقدامی نمایند.
طبیعی است که در زمینه ی ابتلا به بیماری های روحی نیز چنین وضعیتی متصور باشد و هر کسی بداند که آسیب گاه های روحی اش کدام یک از وجوه شخصیتی اوست چنان که حضرت امام حسین علیه السلام در مناجات پر فیض و نورانی عرفه از خدا می خواهند که ما را به گلوگاه های آسیب مان( مواقف اضطراری) آگاه نماید.
در حوزه ی دردهای عمومی و اجتماعی نیز هر جامعه چنین گلوگاه هایی دارد که دشمنان آن با توجه به این مواقف آسیب پذیر نسبت به هجوم به آن اقدام می کنند.
اگر مهمترین کارکرد جنگ نرم در حوزه ی اجتماعی ان ایجاد تردید و شک در اصول و ارزش های پذیرفته شده باشد ، باید گفت که در این عرصه مهمترین زمینه بیماری ، بد بینی و خوش بینی محض بسیاری از ما نسبت به مباحث و مسائل است.
برخی از جامعه شناسان ایرانیان را انسان هایی عمیقا بد بین و برخی دیگر انان را جامعه ای ساده دل و زود باور دانسته اند و هر کدام از این گزینه ها در هر بخشی صادق باشد ، می توان گفت زمینه ی مناسبی برای یک تهاجم نرم به باور ها و ارزش ها فراهم شده است.
به طور مثال بسیاری از ما هستیم که به واسطه ی مثلا یک اختلاس یا تخلف نا امیدانه به کل نظام حکومتی بدبین می شویم و گاهی برخی دیگر از ما نیز به واسطه ی وجود اصل نظام اسلامی سعی می کنیم هیچ ناهنجاری و مشکلی را به چشم نبینیم.
واضح است که نتیجه چنان برداشت سیاهی از مسائل چیزی جز بدگمانی و هم نوایی با دشمنان برای زیر سوال بردن اصل ارزش ها نیست [1] و نتیجه خوش بینی محض و ندیدن بدی ها و کژی ها چیزی جز بد بین کردن لجوج کردن بیشتر دیگران نخواهد بود.
از بیان امام سجاد (ع) مهمترین حسن بصیرت درست افراد این است که انسان ها همه چیز را در اندازه ها و ماهیت واقعی و حقیقی خود ببینند و دچار بزرگ بینی و کوچک شماری درباره مسائل نشوند . آن امام همام از خداوند می خواهند که همه چیز را همانطوری که هست نشانم بده[2]